Hola chicos y chicas
Jullie hadden zeker gedacht dat ik jullie had vergeten, maar nee, zeker niet. Ik heb alleen enige moeilijkheden met het schrijven van e-mails, en zeker als er al met al niet veel bijzonders gebeurt. Dat is dan natuurlijk ook niet helemaal waar, maar het is hier toch voornamelijk Erasmussen, en dat vertaald zich in lessen (en wat een lessen, tot 7 uur college per dag…) en feesten met de voornamelijk ook buitenlandse studiegenoten. Heel gezellig, maar vaak weinig opbouwend, want als een ieder terug gaat naar zijn ‘Heimat’ en zijn eigen leven en interesses oppakt, waar je vaak maar weinig van af weet (of eenvoudigweg niet van af kan weten, omdat het bijvoorbeeld een promotie in de leer der econometrie is) wordt het contact snel weer verbroken (ja, mailen is niet zo eenvoudig, zie eerder). Mijn hoop is gevestigd in Easyjet, en vooral Ryanair, want vanuit Eindhoven kan ik zo naar een aantal steden hoppen waar ECLAC studiegenoten wonen, en een aantal wil ik toch wel bezoeken. We zullen zien…
Toch even kort over de lessen. ECLAC, de Latijns Amerikaanse denktak van de United Nations heeft een ‘structuralistische’ benadering voor het bereiken van groei en ontwikkeling. Structuralistisch, kort gezegd, slaat op werkelijke opbouw van capaciteiten, onder andere door onderwijs en infrastructuur voor productie (staal, logistiek, etc). Zo zijn de landen ook begonnen in de naoorlogse jaren, voornamelijk door het opbouwen van staatsgestuurde (en betaalde) activiteiten als mineralen extractie, opzetten van een brede basisindustrie, energievoorziening, enz. De uitwerking van deze strategie mondde uiteindelijk uit op monopolistische bedrijven die beschermd werden van de buitenwereld door torenhoge belastingen op import (waardoor import onbetaalbaar werd). Deze landen hebben, om het economische begrip maar te gebruiken, geen zogenaamde ‘comparative advantage’ opgebouwd, dwz, ze zijn nergens beter in dan een ander land in de wereld, en kunnen zodoende niets beter of goedkoper produceren van andere landen, en zodoende niet competitief exporteren. ECLAC zag dat het fout ging, maar dat kwam pas tijdens de militaire regeringen (in Brazilie bijvoorbeeld), en de militairen vonden het prima om flink van het buitenland te lenen om de ‘structuralistische’ toestanden in handen te houden: meer een populistische dan strategische benadering, in de trend van: ‘onze luchtvaartindustrie is onze soevereiniteit’ Ach ja. En, landen die het gezien hadden met de structuralistische benadering gingen over op neo-liberalisering, waarvan het meest prominente voorbeeld Chili is, dat al in 1973 (onder Pinochet) begon met de uitverkoop (andere landen volgden gestaagd, het laatste was Brazilië). Dit liberaliseringproces werd gestuurd door ‘the school of Chicago’ (mensen van Technology policy moeten hier meer van afweten), in het algemeen een vrij eenvoudige economische theorie (en volgens de structuralisten en evolutionisten hier is het daarom ook zo bekend en verspreid), die beweert dat vrije markten zullen zorgen voor een juiste allocatie van middelen. Het resultaat is de verkoop van veel nationale bedrijven aan buitenlandse multinationals, waardoor er momenteel een vrij grote penetratie van buitenlandse bedrijven in Latijns Amerika plaats vind, van telefonie tot bankwezen tot koekjes en bier (ons Heineken), enz. Deze uitverkoop was dus niets volgens ECLAC mensen, waarvan een grote hoeveelheid nog claimt voor het opbouwen van competitieve internationale sectoren die kunnen overleven zonder staatssubsidies. De traditionele landbouw – zoals momenteel sterk in vele landen – is niet echt een optie, beweert men hier, omdat ‘competitive advantage’ hem in producten met veel toegevoegde waarde zit (momenteel zijn dat technologisch geavanceerde producten). Ze wijzen voornamelijk naar Zuid Azië, die een competitieve autoindustrie (bv.Hyunday), telecommunicatie (bv.Samsung), witgoed (bv. Hayer, wie kan zich deze nog herinneren J) kleding enz. hebben kunnen opbouwen. Het is opmerkelijk dat in de naoorlogse jaren de algemene economische toestand van deze landen (bijvoorbeeld Korea) beduidend slechter was dan de Latijns Amerikaanse landen (deze hadden zelfs nog het voordeel van een grote hoeveelheid commodities). Over commodities (eenvoudige basis producten die uitwisselbaar zijn tussen landen en waar niet veel toegevoegde waarde aan zit, zoals bananen, soja, ijzererts, koper, enz) gesproken, de vraag van China naar bijvoorbeeld koper stijgt met 30% per jaar, wat de prijzen omhoog drijft, wat zorgt voor de momentele ‘opkomst’ van de economieën hier (Chile groeit bijvoorbeeld 8 tot 9% jaar). Terug naar ECLAC, zij willen en duurzamere groei met een betere verdeling van de inkomsten over de bevolking (Latijns Amerika is het continent met de grootste verschillen tussen arm en rijk). In een notendop was dit wat er hier zoal gaande is en wat ons verteld is door een veelvoud aan Latijns Amerikaanse, maar ook Italiaanse, Duitse en zelfs Nederlandse geleerden.
De cursus is nu bijna voorbij en ECLAC personeel heeft me al richting een afstudeerrichting geschoven, waar ik momenteel literatuuronderzoek voor aan het doen ben. Het gaat over octrooien, en netwerken J, of beter gezegd, een mooie combinatie van deze fascinerende kennisgebieden waarvan onze master overspoeld is. Ik ben begonnen met het schrijven van een mailtje aan Verspagen en Nuvolari over de ideeën om hun mening te horen, maar uiteindelijk ben ik via scholar.google.com zoveel literatuur tegengekomen dat ik amper weet waar ik moet beginnen met het stellen van vragen – wederom, alles lijkt al onderzocht te zijn. Over Verspagen gesproken, ik sprak met een cursusgenote (uit Brazilië) die het toch wel heel indrukwekkend vond dat wij, eenvoudige ingenieurs, lessen in economie kregen van Verspagen (ze kende hem dus): ze wou het bijna een verspilling van talent noemen J Eigenlijk heeft ze wel een beetje gelijk, want de basis economielessen voor de schakelaars (HBO’ers) zoals bijvoorbeeld ‘supply demand’ zijn door Verspagen gegeven (in Brazilië zou hier een master of arts of een AIO in economie voor ingeschakeld worden).
Over Santiago…een aantal van jullie kennen de stad al, en, na ja, zoals een aantal van jullie ben ik er niet van onder de indruk. Wie Chili wil bezoeken kan ik het noorden aanbevelen (Atacama), en het zuiden schijnt ook prachtig te zijn. Maar, combineer het noorden met een reis naar Bolivia/Peru, en het zuiden met Patagonië (Argentinië). Dit slechte beeld wordt zeker ook mede beïnvloed door mijn koud huisje, de relatief koude douche, en temperaturen van tot -8 Celsius. Nu is het niet meer zo koud, maar tropisch is anders. Dit moet ik nog even kwijt…gisteren liep ik door de straat en trof twee Nederlanders: de jongen had een somber gezicht, en de vrouw zei: “probeer het positieve er van in te zien”, na ja…dat zegt veel over deze stad… In oktober is er dan weer iets leuks, een concert van Calexico, maar dan ben ik er net niet…
Geïnspireerd door de interessante en grappige Singapore presentatie van Wouter, ben ik zelf ook begonnen aan een dergelijk iets, wat volgens mij best welkom is twee A4’tjes ‘boring’ e-mail. Maar, tot ie afgerond is…dat kan nog wel even duren J
Ondertussen ben ik ook in Brazilië geweest voor bijna drie weken: twee weken bij mijn ouders en een week bij vrienden en familie langs geweest, en bij de stagebegeleidster van de tijden van HBO. Dat was een heel inspirerend gesprek, de multidisciplinariteit voor het aanpakken van de ‘people, planet, profit’ problematiek. De rest, ja, leuk om eens te borrelen en op de hoogte gebracht te worden van de laatste huwelijken, geboortes, enz. Maar, mijn moeder gaat volgend jaar in de zomer, voor het eerst in der leven naar Nederland, ’t wordt tijd dat ze eens uit dit gat vertrekt!
Erik
PS. Mi Neerlandés es muy malo.
